เปลี่ยนยางจัดฟัน ทำไมไม่ได้ใส่เชน

เชนคืออะไร

เชน (Elastic Power Chains) คือยางจัดฟันชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายโซ่ สามารถยึดเครื่องมือจัดฟันหลายๆ ซี่เข้ากับลวด แตกต่างจากยางจัดฟันธรรมดา ที่ใช้ยึดเครื่องมือจัดฟันเพียงแค่ซี่เดียวเข้ากับลวด

หน้าที่ของเชนคือ การให้แรงสำหรับเคลื่อนฟันในรูปแบบต่างๆ แล้วแต่การประยุกต์ใช้งานของทันตแพทย์

ไม่ใช่ทุกคนจะได้ใส่เชน

การจะได้ใส่เชนหรือไม่นั้น ก็ขึ้นอยู่กับความผิดปกติในการสบฟันของแต่ละคน ขึ้นอยู่กับแผนการรักษาของทันตแพทย์ บางคนต้องใส่ทั้งฟันบนและฟันล่าง แต่สำหรับบางคน ก็ไม่จำเป็นต้องใส่เชนเลยตลอดการรักษา

จัดฟัน ใส่เชนตอนไหน
เชน คือยางจัดฟันชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายโซ่

จัดฟัน ไม่ได้มีแค่เปลี่ยนยาง

การจัดฟันด้วยเครื่องมือโลหะมัดยาง จำเป็นต้องมีการปรับเครื่องมือจัดฟันทุก 4-6 สัปดาห์ เพื่อค่อยๆ เคลื่อนฟันไปสู่ตำแหน่งที่เหมาะสม หลายคนมักเรียกการไปปรับเครื่องมือว่า “ไปเปลี่ยนยาง” เพราะเวลาไปหาหมอเพื่อปรับเครื่องมือ ส่วนใหญ่ก็เห็นมีแค่เปลี่ยนยาง เปลี่ยนยาง แล้วก็เปลี่ยนยาง

ดังนั้น ก็อาจทำให้อดคิดไม่ได้ว่า การจัดฟัน น่าจะมีแค่การเอาเครื่องมือจัดฟันมาติด ใส่ลวด ใส่ยาง เปลี่ยนลวด เปลี่ยนยาง หรือบางคน ก็อยากให้หมอเปลี่ยนยาง ใส่เชน ในแบบที่ตัวเองต้องการ เพราะอาจเห็นยางจัดฟันเป็นเครื่องประดับ

แต่ในความเป็นจริง การจัดฟันเพื่อการรักษา มันไม่ได้เป็นเช่นนั้น

จัดฟัน มันเป็นเรื่องของแรง

การจัดฟัน คือการเคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่เหมาะสม โดยใช้แรง ตามกฎของฟิสิกส์ โดยทันตแพทย์เป็นผู้ออกแบบและควบคุมทิศทางของแรง ผ่านเครื่องมือจัดฟันแบบต่างๆ

การจัดฟันไม่ใช่แค่ติดเหล็ก ใส่ลวด ใส่ยาง ใส่เชน เปลี่ยนยางไปวันๆ อย่างที่บางคนเข้าใจ เครื่องมือจัดฟันและยางจัดฟันที่เราเห็นอยู่ในปากนั้น เป็นเพียงแค่ปลายยอดของภูเขาน้ำแข็งเท่านั้น

จัดฟัน หมอไม่ใส่เชนให้
เชนสามารถยึดเครื่องมือจัดฟันหลายๆ ซี่เข้ากับลวด ในขณะที่ยางจัดฟันธรรมดายึดจะเพียงซี่เดียว

แค่ติดเหล็ก ใส่ลวด ใส่ยาง ใครก็ทำได้

การจัดฟัน ยังมีสิ่งที่มองไม่เห็นจากภายนอกอีกมากมาย สิ่งนั้นก็คือ “แรง” ซึ่งต้องใช้การคิด วิเคราะห์ ออกแบบ และวางแผน มันเป็นสิ่งที่ผู้ป่วยมองไม่เห็น

ลำพังแค่การติดเครื่องมือจัดฟัน ใส่ลวด เปลี่ยนยาง ใส่เชน อันนี้ใครก็ทำได้ ไม่ต้องเป็นทันตแพทย์ก็ทำได้ แม่ค้าจัดฟันแฟชั่นก็ทำได้ แต่วิธีรักษาการสบฟันที่ผิดปกติ โดยใช้แรงผ่านเครื่องมือจัดฟัน มันเป็นคนละเรื่องกับการติดเครื่องมือจัดฟัน ใส่ลวด และเปลี่ยนยาง

ยางจัดฟัน หนึ่งในสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม

เชน เป็นส่วนประกอบหนึ่งของเครื่องมือจัดฟันโลหะ (Metal Braces) หรือเหล็กจัดฟัน ซึ่งเป็นเครื่องมือจัดฟันที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เครื่องมือโลหะถือเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของการจัดฟัน เมื่อพูดถึงการจัดฟัน ทุกคนก็จะนึกถึงเครื่องมือชนิดนี้ทันที

อ่านเพิ่มเติม

เหล็กจัดฟัน คือหนึ่งในวัฒนธรรมร่วมสมัย (Pop Culture) มันได้สร้างภาพลักษณ์ สร้างการเลียนแบบ และสร้างปรากฏการณ์ต่างๆ ในสังคม อย่างในบ้านเราก็เช่น การจัดฟันแฟชั่น ซึ่งเป็นการติดเครื่องมือจัดฟัน จุดประสงค์ก็เพื่อเป็นเครื่องประดับใบหน้า เป็นต้น

จัดฟัน เมื่อไหร่จะได้ใส่เชน
เราไม่สามารถเลือกใส่เชนได้ตามใจชอบ เพราะถ้าทำได้ ก็คงเป็นการจัดฟันแฟชั่น

ทำไมไม่ได้ใส่เชน

เครื่องมือจัดฟันทุกตัว ลวดทุกเส้น ยางทุกเส้น เชนทุกเส้น ล้วนแล้วแต่มีแรง ซึ่งเป็นสิ่งที่เรามองไม่เห็น อีกทั้งตำแหน่งการติดของเครื่องมือ ทุกอย่างมีความหมาย มีเหตุผลที่มาที่ไป และมีความสำคัญหมด มันไม่ใช่ว่าจะเอาเชน เอาอะไร มาใส่ตรงไหนก็ได้ ถ้าสามารถเปลี่ยนยาง ใส่เชน ได้ตามใจชอบ อันนั้นคงเป็นจัดฟันแฟชั่น ไม่ใช่จัดฟันเพื่อการรักษา

ดังนั้น นี่จึงเป็นเหตุผลว่า ทำไมเราจึงไม่ได้ใส่เชน หรือไม่สามารถใส่เชนตามใจชอบได้

เปลี่ยนยาง ใส่เชน คล้ายกัน แต่คนไม่ใช่ ยังไงก็ไม่ใช่

อย่างที่ได้บอกไปแล้วว่า ลำพังแค่การติดเครื่องมือจัดฟัน เปลี่ยนยาง ใส่เชน ใครก็ทำได้ ไม่ต้องเป็นหมอก็ทำได้ แม่ค้าจัดฟันแฟชั่นก็ทำได้ แต่วิธีรักษาการสบฟันที่ผิดปกติ โดยใช้แรงผ่านเครื่องมือจัดฟัน มันเป็นคนละเรื่องกับการแค่ติดเครื่องมือจัดฟัน เปลี่ยนยาง และใส่เชน

จัดฟัน ใส่เชน
เปลี่ยนก็ยางได้
จัดฟัน ใส่เชน
ใส่เชนก็ได้เหมือนกัน
จัดฟันแฟชั่น ใส่เชน
จัดฟันแฟชั่น ใส่เชนได้ตามใจชอบ สุดท้ายอาจเป็นแบบนี้