เหล็กจัดฟันคืออะไร
เครื่องมือจัดฟันโลหะ (Metal Braces) หรือเครื่องมือโลหะ หรือที่มักเรียกกันว่าเหล็กจัดฟัน คือเครื่องมือจัดฟันแบบติดแน่น เครื่องมือมีลักษณะเป็นแผ่นโลหะขนาดเล็ก ติดบนผิวของฟันด้วยวัสดุยึดประสาน มัดเข้ากับลวดด้วยยางจัดฟันสีสันต่างๆ
เครื่องมือโลหะ คือเครื่องมือจัดฟันที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ลองมองคนรอบตัวที่จัดฟัน หันไปทางไหนก็เจอแต่คนใช้เหล็กจัดฟัน
เหล็กจัดฟัน ยางจัดฟัน สัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
เครื่องมือจัดฟันโลหะ คือสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของการจัดฟัน ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เหล็กจัดฟันคือหนึ่งในวัฒนธรรมร่วมสมัย (Pop Culture) มันได้สร้างภาพลักษณ์ สร้างการเลียนแบบ สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ และสร้างปรากฏการณ์ต่างๆ ในสังคม
ด้วยเหตุนี้ เครื่องมือโลหะ จึงเป็นเครื่องมือจัดฟันที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ฮิตที่สุด เก๋ที่สุด เท่ที่สุด เมื่อพูดถึงการจัดฟัน คนทั่วไปก็จะนึกถึงเครื่องมือจัดฟันชนิดนี้ทันที
เราไม่มีทางรู้เลยว่า หากไม่มีเครื่องมือโลหะ การจัดฟันจะได้รับความนิยมมากขนาดนี้หรือไม่ หรือคนส่วนใหญ่จะสามารถเข้าถึงการจัดฟัน ได้มากแค่ไหน
ส่วนประกอบของเครื่องมือโลหะ
- แบร็กเก็ต (Bracket) มีลักษณะเป็นแผ่นโลหะขนาดเล็ก มีร่องสำหรับให้ลวดผ่าน แบร็กเก็ตติดบนผิวของฟันด้วยวัสดุยึดประสาน
- ลวด (Archwire) มีหน้าที่โยงแบร็กเก็ตที่ติดอยู่บนฟันแต่ละซี่เข้าด้วยกัน ลวดนี้สามารถดัดได้ โดยฟันจะค่อยๆ เคลื่อนไปตามลวดนี้
- ยางจัดฟัน (Elastic Tie) มีลักษณะเป็นห่วงขนาดเล็ก ทำด้วยยางยืด มีหลายสี ทำหน้าที่มัดแบร็กเก็ตเข้ากับลวด
- ยังดึงฟัน (Elastic Rubber Band) หน้าตาคล้ายยางจัดฟัน แต่มีขนาดใหญ่กว่า ใช้เกี่ยวกับแบร็กเก็ตระหว่างฟันบนและฟันล่าง
- เชน (Elastic Power Chain) ยางจัดฟันที่เชื่อมต่อกัน หน้าตาคล้ายโซ่ ใช้มัดแบร็กเก็ตหลายๆ ซี่เข้าด้วยกัน
ส่วนประกอบหลักของเครื่องมือโลหะ ที่ทุกคนต้องใช้คือ แบร็กเก็ต ลวด และยางจัดฟัน ส่วนยางดึงฟัน เชน ลวดมัดฟัน สปริง และอื่นๆ เป็นอุปกรณ์เสริม บางคนต้องใช้ แต่บางคนก็ไม่ต้องใช้
พ่อทุกสถาบัน
เครื่องมือโลหะ มีความเป็นที่สุดในหลายแง่มุม มันเก่าแก่ที่สุด มีประสิทธิภาพแทบจะที่สุด มองเห็นชัดเจนมากที่สุด สร้างความระคายเคืองให้มากที่สุด และเป็นที่นิยมใช้มากที่สุด
เครื่องมือโลหะสมัยใหม่ แบบที่เราเห็นกันนี้ ถูกคิดค้นมาตั้งแต่ปลายยุค ค.ศ.1800 ในสหรัฐอเมริกา และยังถูกใช้มาจนถึงปัจจุบัน เครื่องมือชนิดนี้ถูกพัฒนาเรื่อยมา ตามเทคโนโลยีด้านวัสดุศาสตร์ที่ก้าวหน้า ส่งผลให้เครื่องมือมีขนาดเล็กลง ทนทานขึ้น ความแม่นยำมากขึ้น ราคาถูกลง และมีหลากหลายรูปร่างหน้าตาให้เลือกใช้
แชมป์โลกเครื่องมือจัดฟัน
แม้จะมีเครื่องมือจัดฟันชนิดใหม่ๆ เกิดขึ้นมาท้าทายมากมาย ทั้งที่พัฒนาต่อยอดมาจากเครื่องมือโลหะเอง เช่น เครื่องมือจัดฟันแบบไม่มัดยาง เครื่องมือสีเหมือนฟัน และเครื่องมือจัดฟันที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง เช่น เครื่องมือจัดฟันแบบใส แต่ปัจจุบัน ก็ยังไม่มีเครื่องมือจัดฟันชนิดไหน ที่จะเข้ามาแทนที่ เป็น Pop Culture แทนเครื่องมือโลหะได้เลย
ประสิทธิภาพของเครื่องมือโลหะ
เครื่องมือโลหะ คือเครื่องมือจัดฟันที่มีประสิทธิภาพสูง เพราะตัวเครื่องมือมีข้อจำกัดในการใช้งานน้อยมาก ประสิทธิภาพของเครื่องมือ ขึ้นอยู่กับระดับความรู้และประสบการณ์ของทันตแพทย์
เครื่องมือโลหะ สามารถใช้ได้ตั้งแต่ความผิดปกติของการสบฟันทั่วไป จนถึงความผิดปกติที่ซับซ้อนที่สุด เหล็กจัดฟันหน้าตาธรรมดา แต่ถ้าอยู่ในมือของทันตแพทย์ที่มีความรู้และประสบการณ์ มันก็สามารถกลายเป็นสุดยอดเครื่องมือจัดฟันได้เลย
ดังนั้น “เรื่องความรู้และประสบการณ์ของทันตแพทย์” จึงเป็นสิ่งสำคัญ
เหล็กจัดฟัน คุ้มค่า คุ้มราคา
เครื่องมือโลหะ เป็นเครื่องมือจัดฟันที่ราคาไม่แพง เมื่อเทียบกับเครื่องมือจัดฟันชนิดอื่น ดังนั้นคนส่วนใหญ่จึงเข้าถึงได้ แม้ตัวเครื่องมือจะมีข้อเสียบ้าง เช่น มันสร้างความรำคาญในปาก กินอาหารยากขึ้น แปรงฟันยากขึ้น แต่สักพักเราก็ชิน เพราะมนุษย์ปรับตัวเก่งอยู่แล้ว
ด้วยประสิทธิภาพที่สูงของเครื่องมือชนิดนี้ ดังนั้นเมื่อเอาประสิทธิภาพเทียบกับราคา เครื่องมือโลหะจึงมีความคุ้มค่า (Cost Effective) คือจ่ายน้อย แต่ให้ผลตอบแทนสูง อะไรจะดีไปกว่านี้ล่ะ
ดังนั้น คงไม่ต้องแปลกใจว่า ทำไมเครื่องมือโลหะ จึงเป็นเครื่องมือจัดฟันที่ได้รับความนิยมมากที่สุด