จัดฟัน ทำไมต้องเอกซเรย์

เอกซเรย์เพื่อการจัดฟัน

เอกซเรย์ (X-ray) หรือภาพถ่ายรังสี คือภาพถ่ายที่เกิดจากการส่งรังสีเอกซเรย์ ผ่านร่างกายไปชนกับเซนเซอร์ที่อยู่ตรงกันข้าม เหมือนการส่องไฟฉายผ่านร่างกาย โดยส่วนที่ทึบที่สุด เช่น กระดูก ฟัน จะเห็นเป็นสีขาว ส่วนเนื้อเยื่ออื่นๆ ของร่างกาย จะเห็นเป็นสีดำ สีเทา ลดหลั่นกันไป สีดำคือบริเวณที่มีอากาศมากที่สุด เช่น กระพุ้งแก้ม โพรงจมูก โพรงอากาศใต้โหนกแก้ม เป็นต้น

เอกซเรย์ในงานทันตกรรมมีหลายแบบ แต่สำหรับการจัดฟัน จะมีที่สำคัญอยู่สองแบบคือ Panoramic X-ray และ Cephalometric X-ray เอกซเรย์ทั้งสองแบบนี้ คือหนึ่งในประวัติผู้ป่วยจัดฟัน มีความสำคัญมาก ขาดไม่ได้ เพราะมันช่วยให้ทันตแพทย์เห็น ในสิ่งที่ตาเปล่ามองไม่เห็น

1. Panoramic X-ray

เอกซเรย์ Panoramic X-ray หรือ OPG (Orthopantomogram) คือเอกซเรย์แบบ 2 มิติ เหมือนการคลี่ขากรรไกรออกมาเป็นแผ่น โดยเราจะเห็นขากรรไกรบน ขากรรไกรล่าง ข้อต่อขากรรไกร ฟัน รากฟันทุกซี่ ความยาวของรากฟัน และลักษณะรูปร่างของรากฟัน นอกจากนั้น ยังสามารถเห็นวัสดุอุดฟัน ฟันที่เคยรักษาราก ถ้าเรามีฟันคุด ฟันเกิน ฟันฝัง รวมไปถึงความผิดปกติอื่นๆ เช่น ถุงน้ำ หรือเนื้องอก ก็จะเห็นได้จากฟิล์มเอกซเรย์ชนิดนี้

2. Cephalometric X-ray

เอกซเรย์ Cephalometric X-ray หรือ Ceph คือเอกซเรย์แบบ 2 มิติ ที่แสดงให้เห็นภาพกะโหลกศีรษะด้านข้าง และรูปหน้าด้านข้าง ข้อมูลสำคัญที่เราได้ก็คือ รูปร่างของขากรรไกรด้านข้าง ลักษณะการสบฟัน คาง และลักษณะของฟันหน้า ทันตแพทย์สามารถใช้ติดตามความเปลี่ยนแปลง ที่จะเกิดขึ้นก่อน ในระหว่าง และหลังการรักษา

เอกซเรย์จัดฟันแบบอื่นๆ

ในระหว่างการจัดฟัน หากเราต้องอุดฟัน ถอนฟัน รักษารากฟัน ผ่าฟันคุด ก็จะต้องมีการเอกซเรย์แบบอื่นๆ เช่น เอกซเรย์ฟิล์มเล็ก ที่ใช้สำหรับรักษารากฟัน ถอนฟัน ตรวจหาร่องรอยฟันผุ รักษาโรคปริทันต์อักเสบ เป็นต้น